Funkcja stymulacyjna podatków – co oznacza?

Podatkiem określa się obowiązkowe świadczenie pieniężne, które jest pobierane przez państwo, na rzecz jego prawidłowego funkcjonowania. Podatki spełniają kilka najbardziej podstawowych funkcji, a pozyskane w ten sposób środki są przeznaczane na wykonywanie różnego rodzaju zadań publicznych i umożliwiają odpowiednie funkcjonowanie instytucji państwa (lub jednostki samorządu terytorialnego). Jedną z funkcji tej daniny jest działanie stymulacyjne. Na czym ono polega?

Funkcje podatku ogólne

Aby lepiej zrozumieć funkcję stymulacyjną, przede wszystkim warto dowiedzieć się, jakie działania ma wywierać podatek. Można wskazać funkcję fiskalną (lub dochodową), redystrybucyjną, informacyjną oraz stymulacyjną. Wszystkie one pozostają w korelacji ze sobą i wzajemnie mają się równoważyć, aby zapewnić jak najlepsze funkcjonowanie kraju.

Zachęta do działania lub zniechęcenie do niego

Funkcja stymulacyjna podatków ma na celu wywrzeć określony wpływ na jednostki, a także sposób oraz tempo ich działania. Zatem danina publiczna ma za zadanie albo nakłonić poszczególne osoby (czy też firmy) do podjęcia działań lub wręcz przeciwnie – ich zaniechania.

Pozwala ona na realizację szczegółowych celów o charakterze społecznym bądź gospodarczym i pośrednio wiąże się z pozyskiwaniem środków przez państwo (lub jednostkę samorządu terytorialnego). Szczególnie objawia się to poprzez opracowany przez rządzących system ulg oraz zwolnień podatkowych – które mają głównie za zadanie zachęcić obywateli do podjęcia określonego rodzaju działalności.

Ograniczenie innych funkcji

Funkcja stymulacyjna podatków realizuje się między innymi poprzez ograniczenie innych funkcji – takich jak fiskalna (mająca na celu osiąganie przez jednostkę określonych przychodów, które następnie są wydatkowane na rozmaite cele publiczne). Zatem funkcja stymulacyjna prowadzi do ograniczenia wpływów do budżetu państwa lub samorządu terytorialnego poprzez przyznawanie określonym grupom podmiotów ulg i zwolnień od podatków.

Najbardziej podstawowym celem podatków jest zapewnienie odpowiednio wysokich wpływów do budżetu, umożliwiających sprawne funkcjonowanie państwa. Jednocześnie, nie należy prowadzić do nadmiernej fiskalizacji, która może objawiać się odbieraniem ulg oraz zwolnień podatkowych. Ustawodawca nie powinien dopuścić do tego, by chęć osiągnięcia zysków przerodziła się w zniechęcenie obywateli do podejmowania określonych działań.

Jak działa funkcja stymulacyjna?

Ma ona szczególne znaczenie gospodarcze i działa głównie poprzez wpływ na decyzje podatników. Jeżeli zatem państwu jako całości zależy na zwiększeniu ilości określonych punktów usługowych (na przykład prywatnych żłobków świadczących opiekę nad dziećmi do lat 3) – należy obniżyć wysokość danin dla przedsiębiorców prowadzących taki rodzaj działalności lub zaoferować korzystne ulgi.

Gdy konstrukcja systemu podatkowego jest odpowiednia, powinien on wykazywać działanie zachęcające podatników do otwierania własnych działalności o określonym profilu. To z kolei w przyszłości zwiększy wpływy do budżetu państwa, ale również zapewni odpowiednie funkcjonowanie całego kraju.