Utrata pracy – jak sobie z nią poradzić?

Utrata pracy to jedno z najbardziej stresujących wydarzeń, jakie mogą spotkać człowieka w dorosłym życiu. Niezależnie od przyczyn, taka sytuacja może wpłynąć na nasze poczucie bezpieczeństwa, równowagę emocjonalną i perspektywy życiowe. W tym artykule przyjrzymy się, jak radzić sobie z utratą pracy i jak wykorzystać to doświadczenie jako szansę na rozwój osobisty i zawodowy.

Utrata pracy – jak to przeżywamy?

Utrata pracy wiąże się z czterema uniwersalnymi etapami, którym towarzyszą określone, naturalne w tej sytuacji emocje i przeżycia:

1. Szok – bez względu na to, czy spodziewamy się zwolnienia z pracy, czy nie, jest to swego rodzaju zaskoczenie połączone z odrzuceniem. Nawet jeśli usłyszymy, że nie ma w tym naszej winy, bo „przecież wirus, zastój gospodarczy, firma bankrutuje…”, każdy zada sobie pytanie: „dlaczego spotyka to właśnie mnie?”
2. Żal – w pewnym momencie pojawiają się myśli, że to była niezła praca, stałe zarobki, mili współpracownicy, ponadto bezpieczeństwo i stabilizacja… A co teraz? Coś nowego, nieznanego, obcego.
3. Złość – tylko na kogo? Na szefa? Na pandemię? Na rząd, świat? Na siebie? Pojawia się myśl, że ktoś przecież musi ponosić odpowiedzialność. Tu przychodzi czas na:
4. Akceptację, w której jasne staje się, że to nie musiała być niczyja wina, że nie można było temu zapobiec, że mogło się to zdarzyć każdemu, wielu tego doświadcza, zwłaszcza teraz. I wreszcie, że to zwolnienie może być szansą na pozytywną zmianę i na nią właśnie warto być gotowym.

Negatywne symptomy

Po utracie pracy często występują negatywne objawy, takie jak:

1. Silne emocje – poczucie winy, żal i lęk, które mogą stawać się przytłaczające.
2. Dezorganizacja życia – utrata pracy może prowadzić do niezdolności do utrzymania porządku i organizacji w codziennym życiu.
3. Depresja – utrata pracy może wywołać poważne problemy psychiczne, takie jak depresja, która może wpłynąć na zdolność do funkcjonowania w życiu codziennym.

Jak sobie radzić z utratą pracy?

Aby poradzić sobie z utratą pracy i wystartować na nowo, warto podjąć następujące kroki:

1. Przeżyć wszystkie etapy żałoby – szok, żal, złość i akceptację – z bliskimi i ich wsparciem.
2. Zasięgnąć porady doradcy zawodowego lub psychologa, jeśli trudno samodzielnie poradzić sobie z trudnymi emocjami.
3. Odświeżyć życiorys zawodowy i dostosować go do wymagań potencjalnych pracodawców.
4. Przemyśleć, jakie umiejętności posiadamy, co sprawia nam przyjemność, jak lubimy pracować, z kim chcemy pracować, ile chcemy zarabiać oraz jakie firmy, instytucje czy organizacje nas interesują.
5. Sprawdzić, jakie trendy panują obecnie na rynku pracy i znaleźć branżę, która odpowiada naszym preferencjom.
6. Codziennie przeglądać oferty pracy i odpowiadać na ogłoszenia, w których spełniamy większość oczekiwań.
7. Nie liczyć wysłanych aplikacji, ale skupić się na jakości nadsyłanych ofert.
8. Z uśmiechem i dobrym nastawieniem odbierać telefon do rozmowy o pracę – to słychać po drugiej stronie.
9. Być pewnym swoich umiejętności i predyspozycji podczas rozmowy kwalifikacyjnej.
10. Pierwszy dzień nowej pracy rozpocząć punktualnie i z pozytywnym nastawieniem.

Wykorzystanie utraty pracy jako szansy na rozwój

Utratę pracy można również wykorzystać jako szansę na rozwój osobisty i zawodowy. Oto kilka sposobów, w jaki można to zrobić:

1. Przeanalizować swoją sytuację zawodową i życiową – utrata pracy może być okazją do refleksji nad swoimi celami, wartościami i priorytetami.
2. Poszukać nowych możliwości rozwoju – utrata pracy może skłonić do poszukiwania nowych umiejętności, zainteresowań i pasji.
3. Zbudować odporność – utrata pracy może nauczyć, jak radzić sobie z przeciwnościami losu i stresującymi sytuacjami.
4. Budować sieć kontaktów zawodowych – utrata pracy może być okazją do nawiązania nowych relacji z ludźmi z branży, co może prowadzić do nowych możliwości zawodowych.

Analiza utraty pracy jako szansy na wzrost potraumatyczny

Psychologia rozpoznaje różne możliwe dalekosiężne konsekwencje przeżycia traumatycznego doświadczenia, takiego jak utrata pracy:

1. Poddanie się – efekt braku zaakceptowania zaistniałej sytuacji.
2. Przetrwanie – pogodzenie się z sytuacją, ale nieprzepracowanie jej, co prowadzi do negatywnych konsekwencji.
3. Odporność – pozytywna adaptacja po traumie, czyli odzyskanie równowagi życiowej.
4. Wzrost potraumatyczny – stan, w którym poziom funkcjonowania jednostki jest wyższy niż przed traumą, co oznacza wykorzystanie doświadczenia utraty pracy jako impulsu do rozwoju osobistego i zawodowego.

Podsumowanie

Utrata pracy może być trudnym i stresującym wydarzeniem, ale też szansą na rozwój. Radzenie sobie z utratą pracy polega na przejściu przez etapy żałoby, wsparciu ze strony bliskich, przemyśleniu swojej sytuacji życiowej i zawodowej oraz poszukiwaniu nowych możliwości rozwoju. Wzrost potraumatyczny oznacza wykorzystanie doświadczenia utraty pracy jako impulsu do rozwoju osobistego i zawodowego, co może prowadzić do lepszych perspektyw życiowych i zawodowych w przyszłości.